108.000 οι μαθητές, παιδιά μεταναστών

[Eleni]

Της Μαριας Δεληθαναση

Πολύ μελάνι χύθηκε τα τελευταία χρόνια, λόγος πολύς έγινε για το αν «επιτρέπεται» σε αλλοδαπούς μαθητές που αριστεύουν στα μαθήματά τους να παρελαύνουν ως σημαιοφόροι στις εθνικές επετείους, φαινόμενα που δεν τιμούν τον πολιτισμό μας παρατηρήθηκαν.

Μετά 20 χρόνια συμβίωσης, η ελληνική κοινωνία έχει αρχίσει να συνηθίζει τους «ξένους». Εξάλλου, οι αλλοδαποί μαθητές αποτελούν τη σχολική χρονιά 2005-2006 το 6,8% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού και αριθμούν 108.000 παιδιά στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της επικράτειας, ενώ μέσα σε δύο χρόνια το ποσοστό τους στα ελληνικά σχολεία αυξήθηκε. Τη σχολική χρονιά 2003-2004 οι αλλοδαποί αριθμούσαν 98.241 μαθητές, ενώ πριν από μία δεκαετία, αριθμούσαν 8.455 μαθητές και μόλις το 0,6% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία εν εξελίξει έρευνας του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής, στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Περιφέρειας Αττικής βρίσκεται το 10,5% του συνολικού αριθμού αλλοδαπών μαθητών της χώρας. Επί συνόλου 225.144 μαθητών, οι 23.454 είναι αλλοδαποί. Το ποσοστό είναι πολύ μικρότερο στον Ν. Θεσσαλονίκης με 4.378 αλλοδαπούς επί συνόλου 65.503 μαθητών (6,7%) και συρρικνώνεται στις αγροτικές περιοχές. Χαρακτηριστικά στη Θεσσαλία μεταξύ των 43.801 μαθητών οι 2.010 είναι αλλοδαποί (4,6%).

Μεταξύ των αλλοδαπών μαθητών το 66% προέρχονται από την Αλβανία, το 10,58% από τη Βουλγαρία, το 4,08% από τη Ρουμανία. Ακολουθούν τα παιδιά των οποίων οι γονείς τους έχουν έρθει από Ουκρανία, Γεωργία, Μολδαβία, Αίγυπτο, Πολωνία, πρώην Γιουγκοσλαβία, Αρμενία και Συρία.

Εξόχως ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι σε ορισμένα σχολεία, κυρίως της Αττικής, το ποσοστό των αλλοδαπών μαθητών ξεπερνά ακόμη και το 70%! Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το διδακτικό πρόγραμμα τροποποιείται. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν έχει υπάρξει μέριμνα για διδασκαλία των γλωσσών χωρών προέλευσης των μαθητών ούτε στοιχείων της Ιστορίας και του πολιτισμού τους - παρ’ ότι συνιστά πάγια εκπαιδευτική πολιτική σε άλλες πολυπολιτισμικές δυτικές κοινωνίες.

Οι κ. Γ. Μαυρομάτης και Κ. Τσιτσελίκης στο συλλογικό βιβλίο «Η Ελλάδα της Μετανάστευσης» (εκδ. «Κριτική») καυτηριάζουν την επιλογή αυτή υποστηρίζοντας ότι συνιστούν «ερμηνεία για την ανετοιμότητα/απροθυμία (ουσιαστικά άρνηση) της ελληνικής κοινωνίας να υποδεχθεί/αποδεχθεί αλλόγλωσσους».

Είναι αλήθεια ότι το ελληνικό δημόσιο σχολείο επέλεξε αμυντική στάση (και ενίοτε εχθρική) απέναντι στη μαζική έλευση αλλοδαπών στις αρχές τις δεκαετίας του ’90.

Η άμυνα έχει μετατραπεί σε αμηχανία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει εξελιχθεί σε δημιουργική επέμβαση. Ετσι, το πρόβλημα της διαφορετικής γλώσσας συνεχίζει να αντιμετωπίζεται με την αποσπασματική απόφαση του υπ. Παιδείας (1994) για τάξεις υποδοχής και φροντιστηριακά τμήματα. Ο νόμος για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση (Ν. 2413/1996) κρίνεται ασαφής -παρά τον πλούσιο διεθνή προβληματισμό και εμπειρία- με αποτέλεσμα κάθε εμπλεκόμενος φορέας να δίνει τη δική του ερμηνεία…

Oσο για την πλέον χαρακτηριστική στιγμή άμυνας, ίσως και εχθρότητας, απέναντι στα παιδιά αλλοδαπών, αυτή ήταν η απόφαση του υπ. Εσωτερικών στις 25.08.2003 με την οποία απαγορευόταν η εγγραφή τέκνων μη νόμιμων αλλοδαπών στο σχολείο. Υστερα από δυναμική παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, η κατάφωρη παραβίαση του ελληνικού Συντάγματος και του σχετικού διεθνούς δικαίου ανακλήθηκε λίγους μήνες αργότερα από το αρμόδιο υπ. Παιδείας...