Κυρίες και κύριοι ,
Αγαπητοί συμπατριώτες και μη ,
….. Είμαι εδώ σήμερα και έχω την βαθύτατη συγκίνηση να μιλήσω για όσα διαδραματίστηκαν την 12η Δεκέμβρη του 1990 κάποια χιλιόμετρα μακριά από ‘δω , στο χωριό μου.
Είμαι η ανηψιά του Θύμιου και του Θανάση , η ξαδέρφη του Αηδόνη. Το βάρος της ευθύνης αυτής το κουβαλάω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Είναι η «εύθυμος ευθύνη» της ηρωικής καταγωγής που πιάνει την συνείδηση και την προσανατολίζει για τα μεγάλα και για τα ιδεώδη μόνον. Είναι ο εσωτερικός ήλιος , που τον γεννάει αδιάκοπα η ατομική θυσία τους. Και είναι η επιταγή που οδηγεί και οδηγείται από την δύναμη του νεανικού παλμού της τελευταίας των ώρας.
Στην εισήγησή μου θα είμαι σύντομη. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Ήταν νύχτα στις 11 Δεκεμβρίου 1990 , όταν τέσσερις οικογένειες αναζητούσαν τα παιδιά τους. Μάταια. Τα παιδιά τους έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες των ασφαλιτών. Το μοιρολόγι των μανάδων τους συνόδευε σαν συρτός χορός την άλλη μέρα την επανάσταση που έμελλε να γραφτεί στην ιστορία. Για πρώτη φορά στην ζωή του χοτζικού καθεστώτος ακούγονται συνθήματα κατά της δικτατορίας : «Ραμίζ Αλία , είσαι δολοφόνος» , «Θέλουμε Δημοκρατία» , «Ένωση με την Ελλάδα τώρα». Εκείνη την πρωία , η τραγική φιγούρα του παππού μου , Βασίλη Μάσσιου , δηλώνει ότι πηγαίνει πρώτος να πάρει τα πτώματα και ο κόσμος τον ακολουθεί κατορθώνοντας έτσι μιαν εξέγερση χωρίς προηγούμενο κατά του αυταρχικού συστήματος. Χιλιάδες ατόμων εκείνη την ημέρα θα ξεκινήσουν από το Αλύκο για να παρασύρουν στην πορεία τους και άλλα χωριά. Τα κορμιά δεν γίνεται να παραμείνουν άταφα για διαπόμπευση και παραδειγματισμό , όπως θέλει το σύστημα. Έτσι , λοιπόν , η ακολουθία στην μνήμη των μαρτύρων με τα φέρετρα στους ώμους θα ανησυχήσει τους ιθύνοντες , που θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια και κάθε μέσο να την καταστείλουν : Με σφαίρες , με καυτό νερό.
Η μέρα αυτή θα σημαδέψει τον ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου και την πολιτική ζωή του αλβανικού κράτους. Είναι ακριβώς αυτή η μέρα , όπου ο ελληνισμός θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και θα επιδείξει μεγαλείο εφάμιλλο με αυτό του παρελθόντος του.
Η έννοια του «πολίτη» που γεννάει τις έννοιες του «πολιτισμού» και της «πολιτικής» περνάει εκείνη την στιγμή στο προσκήνιο πιο γλαφυρά από ποτέ άλλοτε. Η σάρκα που γέννησε την δημοκρατία του Περικλή ανασταίνεται ως από Θεού θέλημα για να σπείρει τον σεβασμό στις ατομικές ελευθερίες , τα πολιτικά και οικονομικά δικαιώματα του ανθρώπου.
Η εξέγερση του Αλύκου είναι ένα γεγονός παγκοσμίου βεληνεκούς. Γιατί από την άποψη του συνταγματικού δικαίου , το καθεστώς που εγκαθίδρυσε ο Ενβέρ Χότζα ήταν το σκληρότερο στην ιστορία των κομμουνιστικών καθεστώτων. Εκεί εντοπίζω , λοιπόν , την οικουμενικότητα του μηνύματος της ημέρας. Την πολιτικότητα την προσάπτω σε όλους όσοι πήραν μέρος σ’ εκείνη την επανάσταση , την στάση των οποίων οφείλουμε να μνημονεύουμε ες αεί.
Αυτή είναι η σημερινή μας συνάντηση εδώ :
― ένας φόρος τιμής σε όλους εκείνους , που τοποθετούν την Δημοκρατία και Δικαιοκρατίαν ψηλά στο αξιακό τους σύστημα , ενίοτε προσφέροντας ακόμη και τη ζωή τους γι’ αυτές.
― μια γιορτή στο όνομα της Ελευθερίας , που συντροφεύει φυσικά τον «πολιτικό άνθρωπο» από τα γεννοφάσκια της ύπαρξής του έως την τελευταία του πνοή.
Είθε , λοιπόν , να πνέει στις καρδιές όλων των παρευρισκομένων αυτός ο ίδιος άνεμος της αρετής και της ηρωικής τιμής! Γιατί όπως θα μας υπενθυμίσει ο ποιητής : «Θέλει Αρετή και τόλμη η Ελευθερία».
Αιωνία τους η μνήμη και ζήτω η Δημοκρατία.
Σας ευχαριστώ πολύ.