Με ιεροπρεπείς λατρευτικές εκδηλώσεις τιμήθηκε η μνήμη του Ιερομάρτυρα Κοσμά του Αιτωλού στην Κόνιτσα, σε χωριά του Νομού Ιωαννίνων (Μελιγγοί κ. α.) και στη Β. Ήπειρο, αλλά και στη Λευκάδα, στην Αιτωλοακαρνανία και σε άλλες περιοχές. Χαρακτηριστικό των φετινών εκδηλώσεων ήταν το πλήθος των προσκυνητών, που κατέκλεισε τους εορτάζοντες ναούς.
Στη Β. Ήπειρο εκτός από το μοναστήρι του αγίου Κοσμά στο Κολικόντασι, πανηγύρισαν και άλλα χωριά. Ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος ιερούργησε και κήρυξε στα Βρυσερά (κοντά στην Κακαβιά).
Στην Κόνιτσα τρεις Μητροπολίτες, ο Καστορίας Σεραφείμ, ο Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος και ο Κονίτσης Ανδρέας προεξήρχαν στο λαμπρό εορτασμό.
Την παραμονή της εορτής εψάλη πανηγυρικός Εσπερινός, στο τέλος του οποίου λιτανεύτηκε η εικόνα και ιερό λείψανο του αγίου Κοσμά μέχρι την κεντρική πλατεία, απ’ όπου η πομπή επέστρεψε στο ναό. Η εικόνα ήταν εντυπωσιακή. Εκατοντάδες πιστοί, κρατώντας αναμμένες λαμπάδες, σχημάτισαν στους δρόμους της Κόνιτσας ένα πύρινο ποτάμι πίστης. Αυτό το ανθρώπινο ποτάμι με ευλάβεια έστρεψε νου και καρδιά προς τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, ο οποίος είναι η κορυφαία έκφραση της πνευματικής και παιδευτικής παράδοσης της Ρωμιοσύνης. Τα λόγια του ήχησαν στ’ αυτιά τους. Ο άγιος Κοσμάς μιλάει από τότε, από το δεύτερο μισό του 18ου αι., για τις αιώνιες αξίες του ανθρώπου. Για το χρέος του Έλληνα και της Ελληνίδας τότε, σήμερα, πάντοτε.
Ανήμερα της εορτής τελέστηκε πολυαρχιερατική θεία λειτουργία, μετά την οποία προσφέρθηκε καφές στο δημαρχείο.
Στο κήρυγμά του, κατά τον Εσπερινό, ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος (ο οποίος χειροτονήθηκε στον πρώτο και δεύτερο βαθμό της ιερωσύνης από τον αλησμόνητο Σεβαστιανό), αναφέρθηκε στο πρόσωπο και το έργο του πατροΚοσμά. Στην ιεραποστολική του πορεία ο άγιος Κοσμάς, του οποίου ο λόγος ήταν προφητικός και υπό τη στενή και υπό την ευρύτερη έννοια, συνάντησε ποικίλα εμπόδια, τα οποία με τη χάρη του Θεού και τη φλόγα της πίστης του τα ξεπέρασε. Το βάθος της ύπαρξής του ήταν καθαρά πνευματικό, ευαγγελικό, μεταφυσικό. Ήταν ένας αληθινός Ιεραπόστολος, «που, έχοντας μέσα του τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, αντιμετώπισε την εποχή του απλά και σωστά».
Υπήρξε τιμητική αναφορά στο νέο πατροΚοσμά, τον μακαριστό Σεβαστιανό. «Στο χώρο του ναού, όπου φιλοξενείται ο ανδριάντας του, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή της Κόνιτσας, συναντά κανείς την πνοή του Σεβαστιανού». Αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις για τα δίκαια και τα δικαιώματα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Τους εμψύχωνε για να κρατήσουν την πίστη και την εθνικότητά τους. Για να μείνουν Ορθόδοξοι και Έλληνες. Συχνά επανελάμβανε: «Στο ένα χέρι να κρατάτε την Ορθοδοξία και στο άλλο την Ελλάδα. Ο Σεβαστιανός ανήγειρε με πολύ κόπο και με τη συνδρομή των πιστών και της Πολιτείας το μεγαλοπρεπή ναό του αγίου Κοσμά στην Κόνιτσα».
Μιλώντας ανήμερα της εορτής ο Μητροπολίτης Καστορίας Σεραφείμ, που συμμετείχε για 10η φορά στις εκδηλώσεις, υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι «ο άγιος Κοσμάς έφτασε στον τόπο της Β. Ηπείρου και προσέφερε μήνυμα ελευθερίας στους σκλαβωμένους Έλληνες. Η διδασκαλία του ήταν χαρακτηριστική. Δύο πράγματα, έλεγε, σας χρειάζονται: ψυχή και Χριστός. Το κήρυγμά του, ήταν κήρυγμα χριστοκεντρικό. Γύρω από το πρόσωπο του Χριστού. Δεν μίλαγε φιλοσοφικά, αλλά απλά. Να εκκλησιάζεσθε, έλεγε. Να κοινωνείτε. Να μελετάτε το άλογο του Θεού. Να συγχωρείτε ο ένας τον άλλον. Να αγαπάτε. Να σέβεσθε τους αγίους. Να σέβεσθε υπερβολικά την Παναγία. Δυνάμωνε τις ψυχές των ανθρώπων, προετοιμάζοντας το υπόδουλο γένος να υποδεχθεί την αυγή της ελευθερίας».
Παρότρυνε τους σύγχρονους Έλληνες «να βάλουμε μέσα μας Χριστό και ψυχή. Αυτά τα δύο θα μας κρατήσουν μέσα στην παράδοσή μας και θα μας δώσουν τη δυνατότητα να ξεπεράσουμε τα προβλήματα της εποχής μας, που μοιάζουν με τα προβλήματα της εποχής του αγίου Κοσμά».
Δεν παρέλειψε να μνημονεύσει τον Σεβαστιανό. Είπε χαρακτηριστικά: «Η Κόνιτσα είναι συνδεδεμένη με το όνομα του Σεβαστιανού. Του αγίου αυτού Επισκόπου της Εκκλησίας μας, που έφερε στο προσκήνιο το Βορειοηπειρωτικό. Του ήρωα και βιγλάτορα, που πυρπόλησε τις καρδιές των Ελλήνων». Αξίζει να σημειωθεί πως οι Αρχιερείς μετέβησαν στη Μονή Μολυβδοσκεπάστου και έψαλαν τρισάγιο επί του τάφου του Σεβαστιανού.
Και στη Βόρειο Ήπειρο, όπου μαρτύρησε ο Εθναπόστολος, εορτάστηκε με λαμπρότητα η εορτή του μαρτυρίου του. Ο πατροΚοσμάς έκανε ιεραποστολικές περιοδείες στην Ήπειρο και στο κομμάτι που σήμερα ονομάζεται Βόρειος Ήπειρος. Και αυτό, γιατί στη Β. Ήπειρο παρατηρούνταν ανησυχητική έξαρση των εξισλαμισμών. Γυρνώντας από χωριό σε χωριό διαλάλησε το μήνυμα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος ιερούργησε στο χωριό Βρυσερά (κοντά στην Κακαβιά). Στο κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος παρουσίασε στιγμές από το βίο του πατροΚοσμά, ο οποίος με δύναμη περιέγραφε το μεγαλείο της Ορθοδόξου πίστεως. Δεν υπάρχει –έλεγε– άλλη πίστη ανώτερη από την πίστη τη δική μας. Τα απλά αλλά πλήρη πνευματικής δύναμης κηρύγματα του αγίου Κοσμά, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις συνόδευαν και θαύματα ακόμη, παρακολουθούσε πλήθος λαού. Μάλιστα και καλοπροαίρετοι Τούρκοι άκουγαν με συγκίνηση την ιερή διδασκαλία του.
Να υπογραμμισθεί πως ο Αργυροκάστρου Δημήτριος με τη ζωή και το λόγο του τονώνει και αναζωογονεί την πίστη των Χριστιανών.
Ως τον καλύτερο επίλογο επιλέξαμε τα λόγια του αείμνηστου δημοσιογράφου - συγγραφέα Κώστα Σαρδελή. «Εδώ και κάμποσα χρόνια πολύς λόγος ακούμε να γίνεται για τον Πατροκοσμά. Πολλά γραψίματα, πολλές εκδηλώσεις, δεκάδες ναοί, άπειρες εικόνες του σε εκκλησιές και σπίτια, ραδιοτηλεοπτικές παρουσιάσεις, ντοκυμανταίρ. Ευχάριστα όλα αυτά από μιαν άποψη. Τα επικροτούμε. Αλλά, φοβάμαι, ότι στο τέλος μένει ο θόρυβος και τίποτε άλλο. Και ο Κοσμάς δεν είναι ένα οποιοδήποτε ιστορικό πρόσωπο, που μπορεί να περάσει έτσι. Πρέπει να γίνει το βίωμα του Έθνους, όπως είχε γίνει για τους Χριστιανούς της εποχής του. Διαφορετικά καλύτερα είναι να τον αφήσουμε ήσυχο κληρικοί και λαϊκοί, γραφιάδες και ντελάληδες, όλοι».
Η.
Αναδημοσίευση από τον Π.Λ