Διαβάζουμε σε εφημερίδες και βιβλία από διάφορους αλβανούς ιστορικούς, δημοσιογράφους και αρχαιολόγους ότι εμείς οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου είμαστε ερχόμενοι στα νεότερα χρόνια επί Αλή Πασά , ότι αυτά τα μέρη τα είχαν αλβανοί κι ότι εμάς μας έφεραν από άλλα μέρη της Ηπείρου να δουλέψουμε ως εργάτες στα κτήματά τους. Είναι να γελάει κανείς με αυτούς τους ανιστόρητους και πλαστογράφους της ιστορίας. . Επίσης “ανακαλύπτουν” την ετυμολογία χωριών του τόπου μας, ότι δήθεν η ονομασία τους προέρχεται από την αλβανική γλώσσα.
Εμείς, ξέρουμε καλύτερα απ’ τον καθένα ότι είμαστε αυτόχθονες στα εδάφη μας και ας μη μας προκαλούν με τέτοιου είδος γελοιότητες. Όλα όσα υποστηρίζουν αποκρούονται απ’ τα διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα και οικιστικά κέντρα, απ’ τους τάφους, απ’ τις πάμπολλες ελληνικές επιγραφές, απ’ τις αρχαίες ονομασίες πόλεων και χωριών, απ’ τα μοναστήρια και εκκλησίες κλπ. Επειδή αναφέρονται και στο χωριό μου τη Δίβρη, θα ήθελα να δώσω μια αποστομωτική απάντηση, όχι μόνο σ’ αυτούς, αλλά και σε όσους υποστηρίζουν ότι η λέξη «δίβρη» δεν είναι ελληνική και στο ότι οι διβριώτες δεν είναι Έλληνες.
*Ο κος Πάγκος Αποστόλης στο έργο του «Εγκυκλοπαίδεια Δελβίνου και Αγίων Σαράντα», δίνει λανθασμένη ετυμολογία στην ονομασία μερικών χωριών όπως για τη Μάλτσανη, για το Κώσταρι, για τους Κρόγγους, για τη Γριάσδανη κλπ. Ενώ για τη Δίβρη γράφει πως πήρε αυτό το όνομα από την αλβανική λέξη ΄΄dhi΄΄(επειδή στο βουνό της έβοσκαν κοπάδια από γίδια).
*Κάποιος άλλος, έχει πει ότι οι διβριώτες έχουν έρθει από την αλβανική Ντίμπρα.
*Κάποιοι άλλοι,ελλαδίτες, υποστηρίζουν ότι είναι σλαβική και ότι η ρίζα της λέξης σημαίνει, φαράγγι, βάραθρο.
Και όλα αυτά χωρίς κανένα στοιχείο, χωρίς αποδείξεις, απλά σε δουλειά να βρισκόμαστε. Εγώ παραθέτω παρακάτω τις γραπτές αποδείξεις για τη Δίβρη, μετά από μελέτες και ψάξιμο και καλό θα ήταν να κάνουν το ίδιο και αυτοί που γράφουν αυτές τις ανακρίβειες γι’ αυτό το ιστορικό και ελληνικότατο χωριό..
Όσο αναφορά του ονόματος δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι πανάρχαιο.
Η ρίζα του συναντιέται 1300-1400 χρόνια π.Χ.
Σύμφωνα με τους μελετητές αρχαίων κειμένων το γράμμα «θ», με την πάροδο του χρόνου σε πολλές λέξεις έγινε «δ», επίσης το «μ» μπροστά από το «β», φεύγει και μένει μόνο το «β».
Π.χ η λέξη «Θύβρις», έγινε «Δύβρις», στη λέξη «Θίμβρων» το «μ» λόγω του ότι η πρώτη συλλαβή είναι βραχεία φεύγει και μένει«Θίβρων», όπως και στη «Θύμβρις-δος» γράφεται «Θύβρις».
Οι συγγενικές λέξεις με τη Δίβρη είναι όλες αρχαιότατες, ξεκινώντας από ονόματα χόρτων, ποταμών, πόλεων, ονόματα πολεμιστών κλπ.
Παρακάτω παραθέτω ότι έχω βρει σε διάφορα λεξικά:
Στο « Πανλεξικόν», εκδόσεις Μουργκέλη, τρίτος τόμος, στη σελίδα 1750 σε αναφορά ως προς την αρχαία γεωγραφία βρήκα τα εξής:
Θύμβρα - Πικρά τις και δριμειά βοτάνη. Γένος φυτών της οικογένειας των χειλανθών ¨Θύμβρα η κοινή¨, κοιν. Θρούμπι, Θρούμπα «Θύμβρα η σφηνόφυλλος»- μοσχοστουβιά
Θύμβρα, Θύμβρη – Πόλις της Μ.Ασίας εν Τρωάδι
Θύμβρης – Ποταμός της Φρυγίας εν Μ. Ασία
Θυμβρία – Πόλις της Μ. Ασίας εν Καρία προς νότον της Μαγνησίας επί Μαιάνδρου.
Θύμβριον – Πόλις της Μ. Ασίας εν Φρυγία παρά τα μεθόρια της Φρυγίας και Λυκαιονίας.
Θύμβριος – Ποταμός της Μ. Ασίας εν Τρωάδι
Θύμβρις – (Μυθολογία) Μία των Νυμφών, μήτηρ του Πανός, από τον οποίον ο Απόλλων εδιδάχθη την μαντικήν.
Θιβρός – Θερμός, ζεστός // Απαλός, τρυφερός, αβρός
Θίβρων – Σπαρτιάτης στρατηγός. Ούτος απεστάλη κατά το 399 π.Χ υπό της Σπάρτης ως αρμοστής μετά στρατιάς εκ 1000 Λακεδαιμονίων νεοπολιτών, 3000 Πελλοπονησίων και 300 Αθηναίων ιππέων με την εντολή να προστατεύσει τας εν Μ.Ασία ελληνικάς πόλεις, των οποίων η ελευθερία απειλείτο υπό τον Σάτραπον Τισσαφέρνους.
Στο λεξικό ΗΕSYCHII
Θύμβρα – τόπος του Ιλίου παρά τον Θύμβρον (-ιν) λεγόμενου ποταμού ούτως ονομασθείς της αρχαίας πόλεως απέχοντα στάδιους δέκας, όπουγε και ιερόν Απόλλωνος Θυμβραίου.
Θυμβραίος (Απόλλωνος) – επίθετον από τόπον
Θύμβρις – όνομα ποταμού
Στο «Μέγα λεξικόν όλης της ελληνικής γλώσσης», του Δημ. Δημητράκου στη σελίδα 2125
δύβρις - θάλασσα.
Στο λεξικό Lidell Scott
Θύμβρις – ιδος ή , : όνομα ποταμών τίνων ιδίως του Τιβέρεως
Θυμβριάς - αδος : θηλυκό επίθετο του Τιβέρεως (Βιργίλιος)
Θύμβρα- ας ή, : πικρά τις και δριμεία βοτάνη κυρίως στον Θεόφραστο
Θίμβρων – Θίβρων (διότι η πρώτη συλλαβή είναι βραχεία)
Θύμβρις –ιδος ( γράφεται Θύβρις)
Στο «Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης» του Α. Σακελλαρίου ( 2, Ζ – Ο)
Θύμβρα – η πόλη Τρωική παρά τον Θύμοριν ποταμόν. Ιλιάδα Κ, 430
Θυμβραίος _ της Θύμβρας – βωμός ανήκων των Θυμβραίων Απόλλων.
Θύμβρις, ιδος – 1) ποταμός Τροίας 2) ποταμός Συρακουσών 3) Ο Τίβερης ποταμός της Ρώμης.
Η λέξη θύμβρα ( με την οποία ονομάζουμε ένα είδος χόρτου), είναι κι αυτή πανάρχαια. Παρακάτω παρουσιάζω αποσπάσματα από δυο μελέτες:
1) «Τα φάρμακα στην αρχαία Ελλάδα» της Ε. Σκαλτσά, Επίκουρη Καθηγήτρια στον Τομέα Φαρμακογνωσίας, Τμήμα Φαρμακευτικής, Πανεπιστημιόπολις, Ζωγράφου
Διαιτητικά καθαρτικά
Λινόζωστις (Merculialis annua L.), κράμβη (Brassica oleracea L.), σκόροδο, πράσο, κρόμμυο, σέλινο, γλήχων (Mentha pulegium), ορίγανον, καλαμίνθη, θύμβρα, θύμος, εύζωμον (Eruca sativa L.), σκολοπένδριον (Asplenium ceterach L.) κλπ
Γαργαρίσματα, εισπνοές.
…ορίγανον, θύμβρα, πήγανον, άνισον, μύρρα, ρους (Rhus coriaria L.-Anacardiaceae)
και:
2) «Περί καταγωγής λέξεων, περί φυτικών ειδών και περί βυζαντινών τροφίμων», Επιστημονικός απολογισμός, του Ν. Ανδρίτσου
Προελληνικά ονόματα φυτών
Θύμβρα: πικρά χόρτα, Θυμβρεπίδειπνος = ο πτωχός, Θυμβρίτης οίνος.
___________________________________________________________
Στα παρακάτω βιβλία και εφημερίδες βρήκα ότι η Δίβρη έχει σχέση με ποταμούς στη Μ. Ασία, στην Τροία και στην Ρώμη, επίσης έχει σχέση με πόλεις στην Τροία και στη Φρυγία.
ΘΕΟΚΡΙΤΟΥ - ΕΙΔΥΛΛΙΑ
I. ΘΥΡΣΙΣ η ΩΔΗ
Μετάφραση-Σχόλια Ι. Πολέμη
Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Θεόκριτος είναι η δωρική διάλεκτος, όχι όμως όπως λαλιόταν στις Συρακούσες, αλλ' όπως είχε διαμορφωθεί από τη φιλολογική παράδοση. Χρησιμοποιεί και την ιωνική ποιητική διάλεκτο στα ποιήματα, όπου το θέμα είναι επικό. Χρησιμοποιεί ακόμα και την αιολική, όπως στην “Ηλακάτη”. Η ποίηση του παρουσιάζει τη συνηθισμένη στην Ελληνιστική περίοδο περίτεχνη επεξεργασία ως προς τη μορφή. Χειρίζεται αριστοτεχνικά με πολλές ποικιλίες το δακτυλικό εξάμετρο.
Ὦ λύκοι, ὦ θῶες, ὦ ἀν᾽ ὤρεα φωλάδες ἄρκτοι,
χαίρεθ᾽· ὁ βουκόλος ὔμμιν ἐγὼ Δάφνις ουκέτ’ ανά ὕλαν,
ουκέτ’ ανά δρυμώς, ούκ άλσεα. Χαίρ’, Αρέθοισα,
και ποταμοί, τοι χείτε καλόν κατά Θύμβριδος ύδωρ.
«Λύκοι, τσακάλια, αφήνω 'γεια. κι αφήνω 'γεια και πάλι,
αρκούδες πού φωλιάζετε μεσ' σε σπηλιές βουνήσιες·
ο Δάφνις ο βουκόλος σας δε θάνε πια σε λόγγους,
δε θάνε σε λαγκάδια πια, δε θάνε πια σε δάση.
Αρέθουσα, σ' αφήνω 'γεια, κι αφήνω 'γεια, ποτάμια».
άρχετε βουκολικάς, Μοισαι, πάλιν, άρχετ’ αοιδάς.
Μούσες, και πάλι αρχίσετε βουκολικό τραγούδι.
Ενώ στο «Θεόκριτος», Άπαντα (αρ. 322), Ειδύλλια: Θύρσις η Ωδή, σελ. 322, έκδοση Κάκτος, διαβάζουμε για το όνομα από κάποιον άλλο σχολιαστή:
Θύβριδος :Σχολιαστής:
α) δύβρις κατά γλώτταν η θάλασσα. Τινές δε Σικελίας έφησαν ποταμόν Θύμβριδα.
β)Θύβρις ποταμός Σικελίας, έφ ώ μυθεύονται Ηρακλήν <…> τάς έκ της Ερυθείας βούς ελαύνων ενταύθα αφίκετο γενομένου δέ χειμώνος ανυπερβλήτου χώσαι τόν ποταμόν και επίπεδον ποιήσαι, έφ’ ού οι Κεφαλοίδιοι δείκνυνται κατοι-κούντες.Θεαίτητος δέ φήσι Συρακουσίους από της ύβρεως <…>. Ασκληπιάδης δε ο Μυρλεανός διά του δ γράφει και φησι δύβρις κατά γλώσσαν η θάλασσα. Γράφουσι δε τίνες κατά Θύμβριδος, έστι δε και ούτος ποταμός Σικελίας.
Ο Σέρβιος (στην Αινειάδα iii, 500), μιλώντας για τον Θύβρι του Βιργιλίου ως τον Τίβερη, παραδίδει πως οι Αθηναίοι αιχμάλωτοι υποχρεώθηκαν να σκάψουν όρυγμα γύρω από τα τείχη των Συρακουσών, που μετατράπηκε σε οχυρωματική τάφρο στρέφοντας ένα ποταμό μέσα σε αυτό. Θύμβρης, Τύμβρης ή Τίμβριος είναι το όνομα ενός ποταμού της Φρυγίας που εκβάλλει στον Σαγγάριο.
Ο Θύμβριος ακόμα είναι ένας παραπόταμος του Σκάμανδρου. Το όνομα λοιπόν συνδέεται με ποταμούς, αλλά ο Θύβρις του Θεόκριτου φαίνεται από τα συμφραζόμενα, σύμφωνα με το Gow, να ταιριάζει περισσότερο σε βουνό, σε κοιλάδα ή σε οποιαδήποτε μεγάλη έκταση γης.
____________________________________________________________________
Το όνομα αναφέρεται πολύ στην Ιλιάδα και συγκεκριμένα στον Τρωικό πόλεμο. Ο τρωικός πόλεμος ήταν πραγματικό γεγονός που έγινε μάλλον το 1250 π.Χ. μεταξύ των Ελλήνων (Αχαιών) και των Τρώων, στο Ίλιον (Τροία).
Αρχή φόρμας
Τέλος φόρμας
ΣΤΟΝ ΤΡΩΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ
ΙΛΙΑΔΟΣ Κ
Τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Δόλων Εὐμήδεος υἱόσ:
τοὶ γὰρ ἐγὼ καὶ ταυ̃τα μάλ' ἀτρεκέως καταλέξω.
πρὸς μὲν ἁλὸς Κα̃ρες καὶ Παίονες ἀγκυλότοξοι
καὶ Λέλεγες καὶ Καύκωνες δι̃οί τε Πελασγοί,
πρὸς Θύμβρης δ' ἔλαχον Λύκιοι Μυσοί τ' ἀγέρωχοι
καὶ Φρύγες ἱππόμαχοι καὶ Μή̨ονες ἱπποκορυσταί.
ἀλλὰ τί ἢ ἐμὲ ταυ̃τα διεξερέεσθε ἕκαστα;
εἰ γὰρ δὴ μέματον Τρώων καταδυ̃ναι ὅμιλον
ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ – ΙΛΙΑΔΑ
ΠΑΡΗΣ
….Η Κασσάνδρα και ο Έλενος ήταν δίδυμα αδέρφια. Μια φορά που γιόρταζαν τα γενέθλιά τους τα δυο παιδάκια, βρέθηκαν πάνω στο παιχνίδι τους μέσα στο ναό του Θυμβραίου Απόλλωνα, κάθησαν να ξεκουραστούν εκεί και τα πήρε ο ύπνος. Καθώς κοιμούνταν, φίδια τα πλησίασαν και άρχισαν να τους γλείφουν τα αυτιά, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αντιλαμβάνονται πράγματα που οι άλλοι άνθρωποι δεν μπορούσαν να αντιληφθούν….
Επίσης στο Κεφάλαιο « Αρχή της πολιορκίας» (Μέρος 15ο)
Θάνατος του Τρωίλου
….Σε κάποια άλλη στιγμή είχε στήσει ο Αχιλλέας ενέδρα σε μια πηγή. Εκεί πλησίασαν ο Τρωίλος, ο μικρότερος γιος του Πρίαμου, για να ποτίσει το άλογό του, και η Πολυξένη, η αδερφή του, για να πάρει νερό. Ο Αχιλλέας πετάχτηκε τότε μπροστά τους και τα δυο παιδιά τρομαγμένα το έβαλαν στα πόδια. Πήρε ο Αχιλλέας στο κυνήγι τον Τρωίλο και, παρόλο που ήταν πεζός, τον πρόλαβε και τον γκρέμισε από το άλογο. Τον πήγε στο ναό του Θυμβραίου Απόλλωνα-Θύμβρη λέγονταν μια μικρή πόλη κοντά στον Σκάμανδρο- και τον αποκεφάλισε. Την προσπάθεια του παιδιού να ξεφύγει την είχαν δει από τα τείχη ο δημογέροντας Αντήνορας και ένας από τους σκοπούς, ο Πολίτης, γιος του Αντήνορα, ο οποίος έτρεξε με άλλους Τρώες για να τον σώσουν. Ήταν όμως ήδη πολύ αργά. μαντική τέχνη.
Όπως και στο «Θάνατος του Λαοκόοντα», σελ 149
….Μια τελευταία προσπάθεια να προειδοποιήσει τους Τρώες κάνει ο θείος του Αινεία και ιερέας του Απόλλωνα στη Θύμβρα, ο Λαοκόοντας, που χτυπά τον Δούρειο Ίππο με το κοντάρι του στην κοιλιά ξεσηκώνοντας νέους δισταγμούς. Οι περισσότεροι Τρώες όμως έχουν πια πειστεί για την ορθότητα της απόφασής τους και οι επιφυλάξεις του Λαοκόοντα πέφτουν στο κενό. Τότε ο ιερέας πηγαίνει με τους δυο γιους του στην παραλία για να θυσιάσει έναν ταύρο στον Ποσειδώνα…
Στο Ανάλυση και σχόλια, σελίδα 150:
…στην τραγωδία του Σοφοκλή δίνονταν και ο λόγος του χαμού των αθώων παιδιών. Παρόλο που ο Απόλλωνας είχε απαγορέψει στον ιερέα του το γάμο, εκείνος είχε παντρευτεί την Αντιόπη και αποκτήσει δυο γιους τον Αντιφάτη και το Θυμβραίο. Και σαν να μην έφτανε η παράβαση της θεϊκής εντολής, ο ιερέας είχε ενωθεί με τη γυναίκα του μέσα στο ναό του Θυμβραίου Απόλλωνα και μπροστά στο άγαλμα του θεού…
Επίσης στο «Ιστορία της Θράκης», 1932 του Κ.Γ.Κουρτίδου,
ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ
…Ή συγγένεια των εις την Ευρώπην και Μικράν Άσίαν Θρακοπελασγικών λαών καταφαίνεται και από τάς πολλάς ομωνυμίας και από τα κύρια ονόματα, τα οποία παρουσιάζουν ουσιώδεις ομοιότητας και βασικήν αναλογίαν καθ όλας τάς εκτάσεις από του μυχού του Άδριατικού μέχρι της Βαβυλωνίας και της Αιγύπτου. Είνε δε τοιαύται αι αναλογίαι και αι ομοιότητες, οποίαι μόνον μεταξύ συγγενών λαών είνε δυνατόν να παρουσιασθούν.
Θύμβριος, εις Τρωάδα,
Θύμβρα. Θύμβρος.
Θυμβρία, είς Καρίαν.
ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Αντρικά ονόματα που αναφέρει ο Όμηρος.
Από το βιβλίο του Δημ. Γ. ΠΑΡΧΑ < ΟΜΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ >.
Θάλπιος Θαλύσιος Θάμαρης Θεοκλύμενος Θερσίτης
Θεσσαλός Θέστωρ Θηβαίος Θησεύς Θόας Θόων
Θοώτης Θρασίος Θρασυμήδης Θρασύμηλος
Θυέστης Θυμβραίος Θυμοίτης
Οι μυθικοί Αρκάδες Βασιλείς
Ένας άλλος αρκάδας βασιλιάς, ήταν ο Εύανδρος, βασιλιάς του Παλλαντίου που φέρεται και αυτός σαν ένας από τους εποικιστές της Ρώμης. Ο Εύανδρος ήταν παιδί του Ερμή και μιας νύμφης (Θέμιδας ή της Νικόστρατης), κόρης του Λάδωνος, ή κατά τους Λατίνους της μάντιδας Καρμέντης. Σύμφωνα με την παράδοση υπήρξε άντρας συνετός και γενναίος, ο καλύτερος μεταξύ των Αρκάδων στην πολεμική αρετή και στη γνώση. Ο Εύανδρος εστάλη με στρατό από Αρκάδες του Παλλαντίου για να ιδρύσει αποικία, και έχτισε πόλη στην αριστερή όχθη του Θύβριδα ποταμού και της έδωσε το ίδιο όνομα με της πατρίδας του. Η περιοχή της σημερινής Ρώμης που κάποτε κατοικήθηκε από αυτόν και τους αρκάδες συντρόφους του πήρε το όνομα Παλλάντιον σε ανάμνηση της Αρκαδικής πόλεως. Με τον καιρό το όνομα άλλαξε με πτώση των γραμμάτων - λ και ν - δηλαδή η λέξη Παλ(λ)ά(ν)τιον έγινε Παλάτιον - Palatium. Έτσι η πόλη μετονομάστηκε σε Παλάτιον, και από αυτήν πήρε το όνομα και ο λόφος Παλατίνος. Μάλιστα λόγω αυτών των παραδόσεων, o αυτοκράτορας Αντώνιος ο Πίος έδωσε ειδικά προνόμια στους Παλλαντιείς εποίκους, ανακηρύσσοντας την πόλη τους ανεξάρτητη και προνομιούχο.
Στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ, 23-09-2000 , Σελ.: R37
Κωδικός άρθρου: A16851R371
ΤΡΟΙΑ: Του ανταποκριτή Ερρίκου Σλήμαν..(1822-1890, Γερμανός αρχαιολόγος, έκανε ανασκαφές στην Τροία, τις Μυκήνες και τον Ορχομενό).
Η επίπονη προσπάθεια του Ερρίκου Σλήμαν είχε ως αποτέλεσμα την ανακάλυψη της Τροίας και μέσω αυτής την επαλήθευση των Ομηρικών Επών
.…Κατά τ' αριστερά του Βουναρβάσι βλέπω το πεδίον της Τρωάδος εκτεινόμενον έως εις την άκραν του κτήματος Μπατάκ, το οποίον περιλαμβάνει 5.000 στρέμματα και ανήκει εις τον σεβαστόν φίλον μου, τον κύριον Φρειδερίκον Κάλβερτ. Ούτος καλώς ποιών, μετωνόμασεν αυτό Θύμβρια, διότι ου μόνον ο ομηρικός ποταμός Θύμβριος διέρχεται δι' αυτού, αλλ' εν αυτώ ευρίσκεται και ολόκληρος η θέσις της αρχαίας πόλεως της Θυμβρίας μετά του ναού του Απόλλωνος. Περιέχει δε το κτήμα τούτο και την δι' ερειπωμένων τειχών περικυκλωμένην τοποθεσίαν άλλης αρχαίας πόλεως, ήτις καθ' όσον αφορά την απόστασιν κ.τ.λ. τόσον αρμόζει τα υπό του Στράβωνος (Ν. 1) σημειωμένα, ώστε αναμφιβόλως είναι η "κώμη Ιλιέων" όπου ούτος ο συγγραφεύς θέτει την ομηρικήν Τροίην κατά τας βεβαιώσεις Δημητρίου του Σκεψίου.(...)
Επίσης στην ιστοσελίδα www.enduro.gr στο:
«10 ημέρες με τον εχθρό μου - SINOP – CANKIRI»
βρήκα το παρακάτω:μέρες με
….Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το Γόρδιο (Gordion), η πρωτεύουσα των Φρυγών, όπου βρίσκεται κι ο τάφος του Βασιλιά Μίδα. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στην περιοχή του χωριού Yassihoyuk (Γιασσίχογιούκ), ΒΔ από το Πολατλί και λίγο νοτιότερα από τη συμβολή των ποταμών Σαγγαρίου και Πορσούκ, του αρχαίου Θύμβρη.
Φεύγοντας από την Άγκυρα, κατευθυνόμαστε δυτικά για 4 χλμ προς τον νέο εθνικό δρόμο D 750, συνεχίζουμε για 16 χλμ Δυτικά και 3 χλμ πιο κάτω συναντάμε τα πρώτα διόδια.
Από εδώ μπαίνουμε στον νέο «ευρωπαϊκών προδιαγραφών» αυτοκινητόδρομο D 04 με κατεύθυνση προς την Κων/πολη…..
και:
…. Τα κυριότερα ποτάμια είναι:
Firat (Ευφράτης) 1.263 χλμ εντός Τουρκικής επικράτειας, Kizilirmak (Άλυς) 1.182 χλμ, Sakarya (Σαγγάριος) 824 χλμ, Murat 722 χλμ, Menderes (Μαίανδρος) 584 χλμ., Dicle (Τίγρης) 523 χλμ. Εντός Τουρκικής επικράτειας, Yesilirmak (Ίρις) 519 χλμ., Ceyhan 509 χλμ., Porsuk (Θύμβρης) 488 χλμ., Coruh (Άκαμψις) 442 χλμ., Gediz (Έρμος) 401 χλμ.
Είναι γνωστό ότι η πόλη του Βουθρωτού είναι φτιαγμένη από τον Τρώα Έλενο. Στο Βουθρωτό των Αγίων Σαράντα σώζεται το κάστρο που έχτισε ο ήρωας του Τρωικού πολέμου. Στο μουσείο βρίσκονται η κεφαλή του Απόλλωνα και του Διονύσου. Επίσης σώζονται ο ναός του Ασκληπιού, αρχαίο θέατρο, μισοκατεστραμμένο και γυμναστήριο.
Είναι γεγονός επίσης ότι οι Τρώες όπου κι αν πήγαιναν έδιναν στις πόλεις που έφτιαχναν, τρωικά ονόματα για να μην ξεχάσουν την Τροία. Οι Διβριώτες πριν ανέβουν στο Γκέρμπενο και μετά πιο πάνω στον Άγριλα, τη σημερινή τοποθεσία του χωριού, κατοικούσαν στη Δίβρη, πόλη που βρισκόταν απέναντι από το Βουθρωτό, στο βουνό Τσιμίκο. Επειδή στην Τροία υπήρχε πόλη με το όνομα Δίβρη, οι Τρώες την ονομάσανε Δίβρη, όπως έχει γίνει και με δεκάδες άλλες πόλεις όπου έχτισαν οι Τρώες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ιταλία. Η πόλη είχε μπροστά της τεράστιο ορίζοντα, είχε στα πόδια της τη λιμνοθάλασσα καθώς και τον κάμπο του Βούρκου. Συνδέονταν Ν.Δ. μέσω καναλιού (που ένωνε τη λίμνη με τη θάλασσα), με το Ιόνιο Πέλαγος. Η ψηλότερη κορυφή του βουνού όπου ήταν χτισμένη η παλιά Δίβρη έχει ύψος 325 μέτρα .
Γι’ αυτούς που δεν γνωρίζουν, θα’ θελα να πληροφορήσω ότι η αρχαία Δίβρη, χάλασε κάποτε από λεηλασίες και επιδρομές των πειρατών. (Σήμερα σ’ αυτή την τοποθεσία βρίσκονται λίγα ερείπια, μια βρύση, και τοπωνυμίες ίδιες με της σημερινής Δίβρης, όπως: συκιά του Μέλιου, βρύση «Μπούλιο, αχούρια διβριώτικα κλπ.»)
Μερικοί διβριώτες με τα καΐκια τους, κατευθύνθηκαν προς την Ν. Ιταλία, ιδρύοντας τη δική τους νέα Δίβρη, άλλοι κατέφυγαν προς την Πελοπόννησο στην ορεινή Ηλεία και ίδρυσαν την εκεί Δίβρη, ενώ οι εναπομείναντες κατευθυνθήκανε προς τους πρόποδες του διβροβουνίου, που τότε λεγόταν «Άγριλας.», εκεί που βρίσκεται η σημερινή Δίβρη, η δικιά μας. Επίσης υπάρχει και η Δίβρη της Λαμίας που όπως λέγεται, οι κάτοικοί της είναι προερχόμενοι απ’ αυτή της Ηλείας.. Γεννιέται το ερώτημα: Πότε ακριβώς έφυγαν οι Διβριώτες από την παλιά Δίβρη;
Μερικοί λένε το 14ο με 15ο αιώνα.
Εγώ είμαι άκρως αντίθετος με τα λεγόμενά τους, γιατί:
1.Ν. Α της σημερινής Δίβρης βρίσκεται η μονή του Αγίου Νικολάου η οποία ιδρύθηκε επί Βυζαντινών, άρα μιλάμε για το 11ο - 12ο μ. Χ αιώνα που σημαίνει ότι η το χωριό προϋπήρχε.
2.Στην εκκλησιά σπηλιά του Αι Γιώργη σώζονται πολλές σκηνές και εικόνες ζωγραφισμένες που χρονολογούνται τον 9ο μ. Χ. αιώνα.
3.Σε διάφορα βιβλία που διάβασα, όταν αναφέρονται στη Μονή Στύλου και Δίβρης, ή αλλιώς Μονή Διβροβουνίου δεν ξέρουν ακριβώς πότε είναι ιθρυθείσα, αλλά την ονομάζουν μεγάλη και παλαιά μονή. Μαζί με τον Αι Νικόλα του Μεσοποτάμου θεωρούνται απ’ τα πιο αρχαία μοναστήρια. Κι ενώ για τον Αι Νικόλα γράφουν πότε είναι χτισμένος, για τη Μονή μας ούτε μία αναφορά στη χρονολογία ίδρυσης.
Άρα συμπεραίνουμε ότι σίγουρα η Μονή Διβροβουνίου χτίστηκε τους πρώτους αιώνες μ.Χ.
Στο σημείο αυτό έρχεται να μας επιβεβαιώσει και ο Βασίλειος Μπαράς ο οποίος στο άρθρο του στην εφημερίδα « Πύρρος» των Αθηνών, το 1906 σχετικά με την τότε κατάσταση της Μονής γράφει: «…Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Στύλου και Δίβρεως, ευρισκόμενη στο Διβροβούνι επαρχίας Δελβίνου της Ηπείρου, έχει ακμάσει από τον 5ο μ. Χ. αιώνα…».
4.Η εκκλησία της Παναγιάς που βρίσκεται στο Χούστοβο κοντά στο
Γκέρμπενο κι αυτή χρονολογείται πολύ παλαιά.
Τι συμπεραίνουμε μετά από όλα αυτά; Ότι οι διβριώτες έφυγαν από το Βουθρωτό τους πρώτους αιώνες μ.Χ.
(Γράφει ο Αιμίλιος Πάντος)
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα η "Η Φωνή της Δίβρης"