ΕΙΣΗΓΗΣΗ στην Ημερίδα του ΔΣΑ για τα δικαιώματα των αλλοδαπών
Ζητήθηκαν «γενναίες αποφάσεις»: «Ηρθε η ώρα η ελληνική Πολιτεία να σκεφτεί πολύ σοβαρά την πρόσδοση ιθαγένειας σε ένα παιδί που αυτή την πατρίδα γνωρίζει», σύμφωνα με την καθηγήτρια Νομικής (ΑΠΘ) Ζωή Παπασιώπη-Πασιά.
Αυτή η γνώμη, κοινή πρακτική στον νομικά πολιτισμένο κόσμο, δεν αποτελεί καινοτομία ούτε στο ελληνικό δίκαιο: ο νομοθέτης είχε προβλέψει ήδη από τον πρώτο νόμο περί ιθαγένειας το 1835 ότι «έκαστος εντός της Ελλάδος υπό ξένων γονέων γεννηθείς δύναται ενήλικος γενόμενος να απαιτήσει το δικαίωμα της ιθαγένειας».
Εξηγώντας τι ισχύει σε άλλες χώρες, σε αντιπαραβολή με τα εμπόδια που ορθώνει η ατολμία του σύγχρονου Ελληνα νομοθέτη στους αλλοδαπούς, η νομικός αναρωτήθηκε «τι έκανε η πολιτεία για τα παιδιά της δεύτερης γενιάς μεταναστών», προέβλεψε ότι η ελληνική πολιτεία θα χρειαστεί σύντομα να προχωρήσει σε εξελιγμένες μορφές διευθέτησης του θέματος και προέτρεψε «κάτι πρέπει να κάνουμε, να ταρακουνηθούμε».
Η εισήγησή της, στην εκδήλωση του ΔΣΑ «Αλλοδαποί και ανθρώπινα δικαιώματα», έτυχε θερμής υποδοχής στο πολυπληθές ακροατήριο που αποτελούσαν εξέχουσες προσωπικότητες του νομικού κόσμου, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας και ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ανώτατοι δικαστές, ακαδημαϊκοί, νομικοί.
«Κάποτε ήμασταν κι εμείς μετανάστες, δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Αφού ζούμε στην ανθρώπινη αυτή κοινότητα θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε σαν άνθρωποι», είπε ο πρόεδρος του ΔΣΑ Δ. Παξινός ανοίγοντας τη συζήτηση.
Αλλωστε τα δικαιώματα των αλλοδαπών, τόσο ατομικά όσο και κοινωνικά, είναι κατοχυρωμένα και προστατεύονται στο Σύνταγμα.
Οπως διεξοδικά ανέλυσε ο ε.τ. Αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Π. Κακκαλής, άλλοτε ο νομοθέτης απονέμει τα δικαιώματα ανεξαρτήτου ιθαγένειας σε κάθε φυσικό πρόσωπο, αλλά ακόμη και όταν αναφέρεται σε ημεδαπούς, την προστασία των δικαιωμάτων όλων εγγυάται ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου που είναι καθολικός, ενώ εχέγγυα αποτελούν και οι διεθνείς συνθήκες που εξοπλίζουν τους αλλοδαπούς στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.
Αντλώντας παραδείγματα από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικές με απελάσεις αλλοδαπών, ο καθηγητής Νομικής (ΕΚΠΑ) Σ. Βρέλλης επισήμανε ότι «τα κράτη έχουν μεν δικαίωμα να ελέγχουν την είσοδο των αλλοδαπών στο έδαφός τους, τη διαμονή και την απέλασή τους, όμως η διακριτική εξουσία τους πρέπει να ασκείται με σεβασμό στα προστατευόμενα από την ΕΣΔΑ δικαιώματα του ανθρώπου».
Παραβίασή της αποτελεί η απέλαση, που μπορεί να συνιστά απειλή για τη ζωή του αλλοδαπού στο κράτος στο οποίο θα αποσταλεί, αλλά και η μη τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων κατά τη διαδικασία απέλασης.
ΙΩΑΝΝΑ ΣΩΤΗΡΧΟΥ
Αναδημοσίευση από εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" (01/12/07)