Μια προσωπικότητα άγνωστη στο ευρύ κοινό
Ν.Σ. ΔΟΥΜΠΑΣ: Ο Βορειοηπειρώτης μαικήνας της Αυστριακής μουσικής!
Τι αναφέρει για τον σημαντικό Έλληνα ευεργέτη ο εφοπλιστής Ευάγγελος Αγγελάκος
Σ τον Βορειοηπειρώτη ευεργέτη της Αυστρίας και μαικήνα των τεχνών Νικόλαο Στεργίου Δούμπα και στην σημαντική προσφορά του όσον αφορά την προστασία και προώθηση σημαντικών μουσικών έργων Αυστριακών δημιουργών, όπως του Φρανς Σούμπερτ, αναφέρεται σε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο του ο γνωστός φιλοηπειρώτης εφοπλιστής και δήμαρχος Οινουσσών Ευάγγελος Ηλ. Αγγελάκος, φέρνοντας στο φως μια άγνωστη στο ευρύ κοινό πτυχή της Ηπειρωτικής ευεργεσίας. Αφορμή για το θέμα του άρθρου σχετικά με την ελληνική συμβολή στην καλλιέργεια της Αυστριακής μουσικής παράδοσης, η τηλεοπτική μετάδοση πρόσφατης συναυλίας της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης.
Ο κ. Αγγελάκος ξεκινά την αναφορά του για τον Νικόλαο Στεργίου υπογραμμίζοντας ότι «αéτeς ï Βιεννέζος ≠Ελλην μαικήνας τ΅ν τεχν΅ν καd εéεργέτης τÉς Αéστρίας (μb ρίζες àπe τcν Μοσχόπολι τÉς Β. \Ηπείρου καd τcν Βλάστη τÉς Μακεδονίας) qταν âκεÖνος ï ïποÖος συνέβαλε καθοριστικa στcν διάσωσι, τcν προστασία καd τcν προώθησι τ΅ν öργων τοÜ μεγάλου Βιεννέζου συνθέτη Frantz Schubert (1797-1828). Μάλιστα, ï Ηerwig Wuertz, Διευθυντcς τÉς \ΕθνικÉς Βιβλιοθήκης τÉς Βιέννης, àναφέρει ¬τι: «âaν δbν •πÉρχε ï Δούμπας, ï ΣοÜμπερτ θa μÄς qταν παντελ΅ς ôγνωστος. Τa âλάχιστα àποσπασματικa öργα τa ïποÖα θa •πÉρχαν θa qταν àσήμαντα, âaν δbν •πÉρχε ™ συλλογc τοÜ Δούμπα-™ μεγαλύτερη παγκοσμίως». Αéτc ™ συλλογc τοÜ Δούμπα âκληροδοτήθη στcν Βιβλιοθήκη τÉς Βιέννης».
Στη συνέχεια ο κ. Αγγελάκος κάνει αναφορά στη συμβολή τόσο του Ν. Δούμπα όσο και του επίσης Βορειοηπειρώτη ευεργέτη Σίμωνα Σίνα στην ίδρυση του Βιεννέζικου Μεγάρου των Φίλων Μουσικής.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
«^Ο Δούμπας μαζd μb ≤ναν ôλλον εéεργέτη τÉς Αéστρίας, τeν Βιεννέζο ≠Ελληνα Βαρ΅νο Σίμωνα Σίνα μεγάλο τραπεζίτη καd âπιχειρηματία (Σιναία \Ακαδημία, \ΑστεροσκοπεÖο, ^Ι.Ν. Μητροπόλεως \Αθην΅ν κ.α., ïρμώμενον âπίσης âκ τÉς Μοσχοπόλεως)- •πÉρξαν οî δύο âκ τ΅ν κυρίως îδρυτ΅ν τοÜ περιωνύμου μεγάρου Μusikverein (\Εταιρεία τ΅ν Φίλων ΜουσικÉς) τÉς Βιέννης. ‰Ετσι, πρeς τιμήν του, ≤νας âκ τ΅ν δρόμων οî ïποÖοι περιστοιχίζουν τe κτήριο çνομάζεται ^Οδeς Δούμπα (Dumbastrasse). Το Musikverein qταν τe àγαπημένο του öργο καd γιa τcν àνέγερσί του συνειργάσθη μb τeν γνωστό μας Δανe àρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν (Σιναία \Ακαδημία καd Βαλλιάνειος \Εθνικc Βιβλιοθήκη), ï ïποÖος τe âκόσμησε μb ëλληνικa àγάλματα καd ¨ωνικοÜ ρυθμοÜ κίονες».
Σχετικά με την υπόλοιπη προσφορά του Έλληνα Ευεργέτη αναφέρει τα εξής:
«Πλέον τοÜ μεγάρου Μusikverein, ï Δούμπας συνεισέφερε γιa τcν àνέγερσι τοÜ κτηρίου τÉς ΑéστριακÉς ΒουλÉς, τοÜ Πανεπιστημίου, τÉς \Ακαδημίας τ΅ν Τεχν΅ν, τοÜ Δημαρχείου τÉς Βιέννης καd τÉς Votivkirche. \Επίσης àνέπτυξε ¨σχυροfς δεσμοfς φιλίας μb πολλbς σημαντικbς προσωπικότητες τÉς âποχÉς του, κυρίως μουσικοfς καd συνθέτες, ¬πως ï Johann Strauss ï πρεσβύτερος, ï Johannes Brahms (γιa τcν àνέγερσι τοÜ àγάλματος τοÜ ïποίου στοfς Δημοτικοfς Κήπους τÉς Βιέννης •πÉρξε πρωταγωνιστcς καd συνέβαλε ο¨κονομικ΅ς), καθgς καd ï Richard Wagner. Συνεδέετο âπίσης μb τeν περίφημο ¨ατρe Theodor Billroth καd τοfς ζωγράφους Hans Makart καd Gustav Klimt. Σημειωτέον ¬τι τe 1894, ¬ταν öλαβον χώραν οî έκδηλώσεις γιa τe \ΙωβηλαÖο öτος τοÜ Johann Strauss τοÜ νεωτέρου,-κυρίως μb πρωτοβουλία τοÜ Δούμπα-, ï συνθέτης τοÜ öγραψε μίαν âπιστολc ε¨ς τcν ïποίαν àνέφερε «Τdς θερμότατες καd βαθύτατες εéχαριστίες μου σb σÄς καd τcν γλυκειa àνάμνησι τcν ïποίαν μοÜ âδώσατε âπd τFÉ εéκαιρί÷α τ΅ν ëορτασμ΅ν τοÜ \Ιωβηλαίου μου». ^Ο €διος συνθέτης τÉς Hellenen Polka (Πόλκα τ΅ν ^Ελλήνων) àφιέρωσε τe βάλς του Neu Wien (Νέα Βιέννη) ε¨ς τeν Δούμπα».
Ο κ. Αγγελάκος προσθέτει ακόμη ότι «ο Νικόλαος Δούμπας συνεργάσθηκε στενά μb τeν Αéτοκράτορα Φραγκίσκο \Ιωσήφ Α γιa τe πρόγραμμα τÉς âπεκτάσεως τÉς Βιέννης και για τcν προσφορά του στdς τέχνες καd τdς πολύτιμες •πηρεσίες του στcν Αéστρία, τοÜ àπενεμήθη ï Rittercreuz (Σταυρeς τ΅ν ^Ιπποτ΅ν) καd ï Αéτοκράτωρ τeν œρισε Σύμβουλό του καd διa βίου μέλος τÉς ‰Ανω ΒουλÉς».
Επίσης τονίζει ότι ήταν «¨δέα τοÜ Δούμπα qταν νa φιλοτεχνηθFÉ ôγαλμα τοÜ Mozart, ενώ πρωταγωνίσθησε επίσης γιa τcν àνέγερση àγάλματος πρeς τιμcν τοÜ ΑéστριακοÜ âθνικοÜ ¦ρωα, \Αρχιστρατήγου Κόμητος Joseph Radetzky γιa τeν ¬ποÖον ï Johann Strauss συνέθεσε τe δημοφιλbς Radetzky March».
Καταλήγοντας ο κ. Αγγελάκος αναφέρεται στο γεγονός ότι η προσωπικότητα του Νικόλαου Δούμπα παραμένει άγνωστη στους περισσότερους, προσθέτει όμως ότι «ï καθηγητcς κ. \Ιωάννης Τζαφέττας καd ™ Elvira Konecny äσχολήθησαν μb τcν ζωc καd τe öργο του στe βιβλίο τους «Νικόλαος Δούμπας: 100 χρόνια àπe τeν θάνατο τοÜ μαικÉνα τ΅ν τεχν΅ν καd âθνικοÜ εéεργέτη τÉς Αéστρίας καd τÉς ^Ελλάδος» (\Ιανός, 2002) . Στe βιβλίο αéτe âβασίσθη καd τe ντοκυμαντbρ του σκηνοθέτη Φώτη Κωνσταντινίδη «Νικόλαος Δούμπας, μαικήνας τ΅ν τεχν΅ν». Τa τελευταÖα τρία χρόνια πραγματοποιοÜνται μουσικbς âκδηλώσεις προς τιμήν του στcν Βλάστη».