Ο δήμαρχος κατεδάφισε στα Τίρανα 2.000 αυθαίρετα κτίσματα δίνοντας στην πόλη, φως, χρώμα και ελεύθερους καταπράσινους χώρους
Στην Ελλάδα ποτέ ίσως ένας πολιτικός ή ένας δημοτικός άρχοντας δεν θα προχωρούσε σε ένα τέτοιο εγχείρημα: να αποφασίσει να καθαρίσει μεγάλες αστικές περιοχές από αυθαίρετους οικισμούς. Στα Τίρανα όμως ο δήμαρχός τους Εντι Ράμα τόλμησε όχι μόνο να γκρεμίσει αυθαίρετα σπίτια και κακόγουστες πολυκατοικίες, αλλά να επανασχεδιάσει την πρωτεύουσα της Αλβανίας πάνω στα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα. Κάλεσε γι’ αυτό τον σκοπό διεθνείς αρχιτέκτονες και την τελευταία επταετία, παρά τα εμπόδια που του έθετε και εξακολουθεί να του θέτει η κεντρική εξουσία, κατεδάφισε δύο χιλιάδες αυθαίρετα κτίσματα δίνοντας στην πόλη, φως, χρώμα, τεράστια πάρκα και ελεύθερους καταπράσινους χώρους κατά μήκος του ποταμού Λάνα που διασχίζει το κέντρο της.
Τη νέα πολεοδομική ταυτότητα της αλβανικής πρωτεύουσας ανέλαβε να διαμορφώσει το διεθνώς αναγνωρισμένο Ινστιτούτο αρχιτεκτονικής της Ολλανδίας Μπερλάχε. Τα περιφερειακά της κέντρα, σύμφωνα με το πρότζεκτ «Τίρανα», σχεδιασμένα με πεζοδρόμηση, περιφερειακό δρόμο και χώρους στάθμευσης θα συγκροτούν την ιδέα της πόλης «αρχιπελάγους». Τα κέντρα αυτά δημιουργήθηκαν από τους μετανάστες του βορρά -μια από τις αφανείς δυνάμεις που διέπουν τον σύγχρονο μετασχηματισμό όλων των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Το ίδιο Ινστιτούτο ξεκίνησε ένα πρότζεκτ στο Γιοχάνεσμπουργκ αλλά η εφαρμογή του, όπως εξηγεί ο διευθυντής του Μπερλάχε κ. Βένταμ Μίμιτσα, απαιτεί πολλών ειδών αρχιτέκτονες που να κατανοούν αυτές τις δυνάμεις. Να γίνουν διαμεσολαβητές, για να «διαπραγματευτούν» τη σύγχρονη ταυτότητα της πόλης με στόχο το κέντρο της να είναι προσβάσιμο και ανοιχτό σε όλους τους επισκέπτες της, έγχρωμους και λευκούς. Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου που θα διεξαχθεί στην πυκνοκατοικημένη αυτή πρωτεύουσα της νότιας Αφρικής το 2010, είναι η μοναδική ευκαιρία, επισημαίνει ο αρχιτέκτονας. Κάθε πρωτεύουσα αντιπροσωπεύει τη χώρα της. Η νέα ταυτότητα μιας πόλης προκύπτει από τη διαπραγμάτευση ανάμεσα στο τοπικό και το παγκόσμιο. «Η δύναμη της αρχιτεκτονικής είναι να αναπαριστά αυτές τις σχέσεις» υποστηρίζει ο κ. Μίμιτσα. Η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, οι πυκνοκατοικημένες μητροπόλεις της Ελλάδας, θα μπορούσαν να αποκτήσουν ένα νέο πρόσωπο, φωτεινό, πράσινο; Και με ποιες γενναίες αποφάσεις;
Αναδημοσίευση από εφημερίδα "Καθημερινή" (02/02/08)
Της Γιωτας Μυρτσιωτη