Του Παναγιώτη Μπάρκα
Ήταν Πέμπτη, μια μέρα συνεχούς εργασίας και συσκέψεων. Έπρεπε να δακτυλογραφηθούν το πρόγραμμα και το καταστατικό στα ελληνικά. Το είχε αναλάβει ο Δημήτρης Κίκης. Θα δακτυλογραφούνταν στα Αλβανικά επίσης το πρόγραμμα, το καταστατικό, η ιδρυτική πράξη και το αίτημα για τις υπογραφές.
(Θα ρωτήσει κανείς, δεν είχατε ανθρώπους να σας βοηθήσουν; Εύκολη απάντηση. Θυμάμαι πολλούς που είχαν τη δυνατότητα, αλλά μόλις μας έβλεπαν άλλαζαν δρόμο. Στη συνέχεια όμως ήρθαν στην ΟΜΟΝΟΙΑ και έλαβαν σημαντικά πόστα, δείχνοντάς μας εμάς με το δάχτυλο…! )
Σε μια από τις πρωινές συσκέψεις αποφασίσαμε ώστε η ιδρυτική συνάντηση να μη γίνει στη Δερβιτσιάνη, αλλά στο Αργυρόκαστρο. Η πρόταση ερχόταν ξανά από τον Γ. Μπούκα, ο οποίος επικαλέστηκε την ιστορική διάσταση. Οι Έλληνες, είπε, όλα τα σημαντικά γεγονότα τα έκαναν σε μια πόλη του νότου, κυρίως στο Αργυρόκαστρο. Ανάφερε την έκδοση της εφημερίδας ΟΜΟΝΟΙΑ, αλλά και την κυβέρνηση της Αυτονομίας. Το δεύτερο σημείο προκάλεσε αντιδραστική συζήτηση, αλλά δεν αναίρεσε την πρόταση Μπούκα. Η ιδέα ήταν σωστή για να ιδρυθεί η οργάνωση σε ένα αστικό κέντρο. Έτσι, αποφασίσαμε, να κάνουμε την ιδρυτική συνάντηση όλων των ομάδων στο Οβυρό, έξω από το Αργυρόκαστρο.
Πήγαμε εκεί με τον Μπούκα. Μέσο μετακίνησης είχαμε μια μηχανή παλαιού τύπου, μια ΜΖ -250 της δεκαετίας του 70, που είχα φέρει εγώ από την Ελλάδα. Αφού πήραμε το, ΟΚ, γυρίσαμε και αρχίσαμε να κάνουμε τις ειδοποιήσεις.
Στην απογευματινή συνάντηση της Εξάδας, ενημερώσαμε ο καθένας για την αυριανή συμμετοχή. Θα ερχότανε δύο άτομα από τα Τίρανα, μερικοί εκπρόσωποι, (όχι συγκεκριμένων ομάδων) από τους Αγίους Σαράντα, το Δέλβινο και το Βούρκο και εκπρόσωποι από την πάνω Δρόπολη, την Κάτω Δρόπολη τη Ρίζα και το Αργυρόκαστρο.
Ο Γ. Μπούκας, ο οποίος ήρθε αργότερα, μας ενημέρωσε ότι δε θα μπορούσαμε να κάνουμε τη συνάντηση στο Οβυρό. Είπε μάλιστα ότι ήταν επικίνδυνο. Κατά τον Μπούκα, οι μυστικές υπηρεσίες το γνώριζαν και με διάφορους τρόπους δε θα το επέτρεπαν. Αλλάξαμε ξανά απόφαση και λάβαμε μέτρα για να ειδοποιήσουμε εκ΄ νέου την αναβολή για τη Δερβιτσάνη. Εκεί θα ήμασταν πιο ασφαλείς. Μοιράσαμε τους ρόλους για την επαναφορά της Δερβιτσάνης ως τόπο συνάντησης. Ο Α. Ντούρος θα πήγαινε από το πρωί στη Μουζίνα όπου στάθμευαν τα λεωφορεία για να ενημέρωνε τους αντιπροσώπους από τους Αγίους Σαράντα-Δέλβνο. Ο Μ. Χατζής θα περίμενε αυτούς που θα ερχότανε από τα Τίρανα και όποιους άλλους, δε θα ενημερώνονταν έγκαιρα και θα ερχότανε Αργυρόκαστρο. Οι υπόλοιποι θα ασχολούνταν με τις προετοιμασίες, ομιλίες, συναντήσεις κλπ.
Ασφαλώς, ο καθένας σήμερα μπορεί να πει ο, τι θέλει στο θέμα του ρόλου των αλβανικών μυστικών υπηρεσιών. Περίεργο είναι ότι κι εμείς το συζητούσαμε αυτό στην εξάδα πολλές φορές. Κάποιοι από μας, έδειχναν ανοιχτά φόβο. Κάποιοι δεν μιλούσαν. Προσωπικά, με τη στήριξη του Α. Ντούρου και το Β. Ζούλα, επέμενα ότι δεν έχει γιατί να φοβούμαστε εφόσον λειτουργούμε βάση του νόμου. Δεν το κρύβω ότι μεταξύ των άλλων ήταν αυτός ο φόβος, από κοινού με την υπερμέτρηση της αλβανικής αντίδρασης, που μας οδήγησε στον ελιγμό να μη κάνουμε κόμμα, αλλά πολιτική οργάνωση. Στην αρχή δεν πίστευα, αλλά όσο περούσαν οι μέρες εγκατέλειψα την αθωότητα και αγνότητά μου. Μέλη της εξάδας, με τους οποίους είχαμε τον ίδιο δρόμο προς τα σπίτια μας, δεν ερχότανε μαζί μας. Θα περούσαν πρώτα από το «τουρίσμι» για κάνα τσίπουρο (!!), μολονότι η ώρα ήταν προχωρημένη και λογικά το τουρίσμι έπρεπε να ήταν κλειστό.
Προς την κατεύθυνση αυτή υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες, αληθινές. Θα πρέπει όμως να ξέρουμε ότι οι ιστορίες αυτές χρησιμοποιήθηκαν πολλές φορές για κηλιδώσουν τους πάντες, ή για να απαλλάξουν τους εαυτούς τους από τις ενοχές τους.
Τα όργανα του κράτους και του κόμματος τότε ήταν λυσσασμένα στην άντληση πληροφοριών. Στο βιβλίο μου θα αναφέρω όσες περισσότερες ιστορίες και συγκεκριμένα ονόματα. Εδώ θα πω κάτι το οποίο έμαθα πολλά χρόνια αργότερα από δικό μας υψηλόβαθμο αξιωματικό των μυστικών υπηρεσιών του Χότζα. Καλοπροαίρετα πήγα σπίτι του να μάθω περισσότερες πληροφορίες για στέλεχος της ΟΜΟΝΟΙΑΣ που έκοβε και έραβε, το οποίο γνωρίζαμε ότι ήταν καρφί.
Μου είπε: «Εσένα Μπάρκα σου έκανα ένα καλό, μη ζητάς δεύτερο.» Τα έχουμε απαγορευμένα αυτά που ζητάς να μάθεις. Για μένα αρκούσε αυτή η έμμεση επιβεβαίωση για την ηγέτη της ΟΜΟΝΟΙΑΣ. Τώρα με ενδιέφερε το «καλό» του. Μου είπε. «Ένοιωσα ντροπή όταν πληροφορήθηκα πώς οι Αλβανοί άκουγαν τι έλεγες και έκανες με τη γυναίκα σου στο σπίτι σου εκείνες τις μέρες που ιδρύατε την ΟΜΟΝΟΙΑ. Είχαν βάλει σύστημα παρακολούθησης εξ’ αποστάσεως και 24-ωρη μυστική παρακολούθηση του σπιτιού. Τους είπα ότι εφόσον ό, τι κάνουν δεν το κρατούν μυστικό και εφόσον υπάρχουν τόσες άλλες πηγές, δεν έχει γιατί να κάνετε αυτό που κάνετε.» Μου είπε ακόμα ότι για να τους πείσει, τους είπε ακόμα πώς «κάποια στιγμή αυτό που κάνετε θα σας έρθει μπούμερανγκ». Και πρόσθεσε «η γυναίκα που μπαινόβγαινε και κοιμότανε στο σπίτι σου όντως σε θαύμαζε γι’ αυτό που έκανες». Στο σπίτι μου εκείνες τις μέρες έμενε μια φίλη μας, η οποία ζούσε ένα οικογενειακό δράμα και προσπαθούσαμε να της απαλύνουμε τον πόνο. Οι Αλβανοί άκουσαν απ΄ότι φαίνεται εκείνο που έλεγε στη γυναίκα μου «Τον ζηλεύω που κάνει κάτι για τον τόπο του….»!!! (Δύο χρόνια μετά, όταν εμένα με έδιωξαν από το ραδιοφωνικό σταθμό ως αντικυβερνητικό και στην ΟΜΟΝΟΙΑ δεν είχα καμιά θέση, δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι δούλευα ταξιτζής Αργυρόκαστρο Ιωάννινα)
Και για να κλείσουμε.
Κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί, τώρα τι σημαίνει αυτό το τελευταίο. Στην εξάδα κατέφθαναν διάφορες πληροφορίες για τον αντίκτυπο και τον προβληματισμό που προκαλούσε η ίδρυση της οργάνωσης, όπως, γιατί δεν κάνουν κόμμα, θα βγάλουμε ή όχι βουλευτές ή μήπως θα πρέπει να πάμε με ένα αλβανικό κόμμα, πώς θα μπορέσουμε να σπάσουμε εμείς το κόμμα εργασίας, που θα είναι το κέντρο, τι θα κάνει η Ελλάδα, πως θα αντιδράσουν τα Τίρανα κλπ. Σε όλα αυτά εμείς έπρεπε να δώσουμε απαντήσεις. Ήδη, είχαν αρχίσει οι προετοιμασίες για το αναλυτικό πρόγραμμα των 8 σημείων του βασικού προγράμματος και εκεί δίναμε αρκετές απαντήσεις. Γνωρίζαμε όμως ότι κάποια απ΄ αυτά τα διλήμματα θα έμπαιναν με δύναμη στη συζήτηση την επόμενη και γι΄αυτό χρειάζονταν προετοιμασία.